W czerwcu 1945r. powstał w Olsztynie Urząd Pełnomocnika, a w nim Wojewódzki Inspektorat Pożarniczy. Zaczęły powstawać pierwsze jednostki pożarnicze, zawodowa straż pożarna w Olsztynie i OSP. W wielu wypadkach była to reaktywacja tych organizacji działających w państwie niemieckim na obszarze byłych Prus Wschodnich.
Dnia 18 października 1946 została powołana Wojewódzka Komisja Zarządzająca Związku - tymczasowy Zarząd Okręgowy Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Olsztynie. W 1947 roku na terenach ziem zachodnich i północnych zapoczątkowano i powołano wojewódzkie i powiatowe komisje zarządzające Związku Straży Pożarnych RP,.
I Zjazd wojewódzki odbył się w dniu 28 marca 1947 roku. Na Zjeździe ukonstytuował się zarząd wojewódzki, którego prezesem został Krzysztof Koral –ówczesny wicewojewoda.
W roku 1949 na podstawie Zarządzenia rady Ministrów dokonano rozwiązania Związku Straży Pożarnych.
Związek powołano ponownie w 1956 roku widząc że jest on niezbędny, a jego społeczne władze potrafią właściwie kierować organizacją
Zjazd w 1957 roku wybrał nowego Prezesa Tymczasowego Zarządu Okręgu Wojewódzkiego – Juliusza Malewskiego, a od 1959 Prezesa zarządu , w 1962 został nim Bolesław Benedyczak,
Zjazd w 1966 roku zapoczątkował sześć kadencji prezesowania Józefa Muchy, który był prezesem do 1991 r., kolejni prezesi to Janusz Michałowski, Krzysztof Fabiański, Józef Kiliś, Andrzej Ryński a od 2007 roku – Jacek Protas
Od tego czasu zmieniała się wielkość województwa, ilość członków Związku czyli OSP, w nim działających oraz jego struktury organizacyjne. Na obszarze województwa w 1945 działało od ok. 40 OSP a w latach 70-tych ok. 1600, obecnie mamy 556 Ochotniczych Straży Pożarnych. Przez cały ten okres siedziba województwa oraz władz Związku znajdowała się w Olsztynie.
Zarząd Oddziału Wojewódzkiego ZOSP RP to 50 osób, przedstawicieli z 19 oddziałów powiatowych oraz z instytucji współpracujących ze Związkiem. Nasz program preferuje przede wszystkim aktywną i skuteczną pomoc w wypełnianiu przez OSP ich społecznej roli - zgodnie z przesłaniem Bolesława Chomicza - pierwszego prezesa odrodzonego Związku;
"Ochotnicza Straż Ogniowa z wielu względów jest doniosłym posterunkiem służby publicznej, pod której sztandarami obywatel zaprawia się do dyscypliny, uczy się posłuchu i karności dla swej władzy przez niego samego wybranej, pogłębia w swym sercu poczucie obowiązku i poświęcenia, a w sztandarze swym widzi symbol jedności, bez której nie masz w społeczeństwie i państwie ładu, harmonii i poszanowania dla siły moralnej."
Uroczystości rozpoczęła msza Św. W Bazylice Konkatedralnej odprawiona przez arcybiskupa warmińskiego – seniora Edmunda Piszcza. Po mszy pododdziały, goście i parada sprzętu przeszła ulicami starego miasta a później Al. Piłsudskiego na Plac Solidarności.
Gośćmi uroczystości a jednocześnie wbili symboliczne gwoździe fundatorów sztandaru w drzewiec byli m.in.
Wojewoda Warmińsko-Mazurski - Marian Podziewski,
Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego - Jacek Protas,
Ekscelencję Arcybiskupa Metropolity Warmińskiego, reprezentował mł. kpt. ks. Prałat Andrzej Bawirsz, Wojewódzki Kapelan Strażaków
Członek Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP druh Zdzisław Dąbrowski
Komendanta Głównego PSP - nadbrygadier Piotr Kwiatkowski, Zastępca Komendanta Głównego PSP
Warmińsko-Mazurski Komendant Wojewódzki PSP - st. bryg. Jan Słupski
Komendant Wojewódzki Policji w Olsztynie - nadinsp. Józef Gdański
Komendant Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej- płk Jarosława Kowalkowskiego
Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie – Maria Sokol
Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie - Jan Karetko
Prezydent Miasta Olsztyn - Piotr Grzymowicz.
Sztandar z rąk przewodniczącego komitetu honorowego jego fundacji – Mariana Podziewskiego przejął członek Zarządu Głównego ZOSP RP Zdzisław Dąbrowski a następnie Prezes ZOW Jacek Protas, Który przekazał go pocztowi sztandarowemu.
W trakcie uroczystego apelu wręczono także medale, odznaczenia i okolicznościowe pamiątkowe medale 20 lecia PSP. Najwyższe odznaczenia związkowe otrzymali:
Złoty Znak Związku
- Harmaciński Krzysztof – ZOP Iława
- Kwiatkowski Jan – OSP Janowiec Kościelny, pow. Nidzica
- Miliński Stanisław – OSP Pieniężno, pow. Braniewo
- Misztal Andrzej – OSP Tolkmicko, pow. Elbląg
- Podgórski Bogdan – OSP Kisielice, gm. Kisielice, pow. Iława
- Przybyliński Józef – OSP Bramka, pow. Ostróda
Medal Honorowy im. B. Chomicza
- Czajkowski Mariusz – ZOP Kętrzyn
- Kogut Dariusz – ZOP Giżycko
- Kręciewski Jerzy – OSP Faryny, gm. Rozogi, pow. Szczytno
- Nadolski Krzysztof – OSP Naglady, pow. Gietrzwałd, pow. Olsztyn
- Rutkowski Zdzisław – OSP Krzewsk, gm. Markusy, pow. Elbląg
- Wilk Jan – OSP Grom, gm. Pasym, pow. Szczytno
Uroczystości zakończono wspólnym zdjęciem i udziałem w pikniku strażackim.